اثر تنش پیوسته و متناوب آبی بر ویژگی های فیزیکی سامانه ریشه لوبیا چشم-بلبلی (vigna unguicolata) در محیط هیدروپونیک

با توجه به کمبود کمی و کیفی منابع آب در دنیا، استفاده از گونه های گیاهی مقاوم به خشکی اهمیت زیادی دارد. به منظور بررسی اثر کم آبی و مقایسه روش های کم آبیاری (di) و آبیاری ناقص ریشه ( prd)، بر خصوصیات فیزیکی ریشه گیاه لوبیا چشم بلبلی از طریق اعمال کم آبی با ماده پلی اتیلن گلیکول 6000، دو آزمایش در گلخانه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. آزمایش اول اعمال تنش دائم با 5 تیمار و 3 تکرار و آزمایش دوم اعمال تنش متناوب با 5 تیمار و 6 تکرار و در محیط کشت هیدروپونیک و با محلول غذایی هوگلند انجام شد. در آزمایش اول، برای مشاهده عملکرد ریشه در شرایط استرس ازds/m 3/2ec_e= برای تیمارهای di1 و prd1 و از ds/m 6/3ec_e= برای تیمارهای di2 و prd2 استفاده شد. در آزمایش دوم، از ds/m 3/2ec_e= و ds/m 6/3ec_e= برای تیمارهای di1 و prd1 و از ds/m 6/3ec_e= و ds/m 6/4ec_e= برای تیمارهای di2 و prd2 به صورت تناوبی استفاده شد. به منظور بررسی تاثیرات تنش روی مشخصات فیزیکی ریشه، 16 مرحله عکسبرداری طی مدت 45 روز دوره آزمایش، بعد از اعمال تیمارها انجام گرفت و قطر، طول، مساحت و حجم ریشه اندازه گیری شد. تحلیل آماری نتایج بدست آمده در نرم افزار sas نشان داد که میزان تغییرات قطر ریشه طی اعمال تیمار های گوناگون اختلاف معناداری با هم نداشتند اما اعمال تنش روی رشد طول ریشه و به دنبال آن بر رشد مساحت و حجم ریشه اثر معنی داری داشت. بالاترین میزان رشد طول، حجم و مساحت در دو آزمایش مربوط به تیمار شاهد بود. اعمال تنش تاثیر منفی روی رشد ریشه داشت به این ترتیب که در آزمایش اول بیش ترین طول ریشه مربوط به تیمار fi و کمترین میزان رشد ریشه مربوط به تیمار 2 diبود. در آزمایش دوم کمترین مقدار طول ریشه به تیمار 50% و 30% prd اختصاص داشت. طی این آزمایش مشخص شد حد بهینه خشکی در این تیمارها مربوط به تیمار شاهد باds/m 8/0ec_e= تعلق دارد و به دلیل اینکه ds/m 6/4ec_e= باعث کاهش شدید رشد ریشه و سایر پارامترهای ریشه رشد، لذا این مقدار ec برای گیاه لوبیا چشم بلبلی توصیه نمی گردد.